Jak ocenić efektywność praktyki architektonicznej?

Kategoria II

W chwili obecnej nie ma jednej, powszechnie obowiązującej definicji czym jest praktyka architektoniczna (przy czym na pewno nie można utożsamiać jej z wydziałem / pionem / biurem architektonicznym). To jeden z powodów, dlaczego tak ciężko jest oceniać jej efektywność. Pomimo trudności definicyjnych okazuje się jednak, że praktyka architektoniczna jest coraz częściej wdrażana w dużych organizacjach na całym świecie. Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez firmę analityczną Gartner (w 2012 r.) aż 77% badanych organizacji planuje (lub już realizuje) przedsięwzięcia z zakresu architektury korporacyjnej. 

Przy czym:

  • 34% respondentów planuje uruchomić po raz pierwszy praktykę architektoniczną;
  • 25% respondentów planuje podnieść poziom dojrzałości istniejącej już w organizacji praktyki architektonicznej;
  • 18% respondentów planuje dokonać „restartu” istniejącej już w organizacji praktyki architektonicznej.

Jak widać z powyższego zestawienia ponad 50% podejmowanych przedsięwzięć architektonicznych trudno uznać jest za sukces. Dlatego tak ważne jest precyzyjne określenie czym jest praktyka architektoniczna i jak ją oceniać. Na potrzeby niniejszego wpisu zdefiniowałem praktykę architektoniczną jako spójny zbiór: usług, procesów, ról oraz ciał (wraz z przypisanymi im odpowiedzialnościami) uczestniczących w tworzeniu, utrzymywaniu i modyfikacji produktów architektonicznych a także podczas podejmowania kluczowych decyzji architektonicznych, wprowadzania ich w życie i obserwowania sposobu realizacji tych decyzji. Za efektywność praktyki architektonicznej odpowiada główny architekt. Można powiedzieć, że dobrze  "poukładana" praktyka architektoniczna jest dla niego szansą na otrzymanie premii :). W chwili obecnej istnieją dwa podstawowe sposoby metody oceny efektywności praktyki architektonicznej:

  1. Działanie ciągłe – poprzez KPI architektoniczne.
  2. Działanie okresowe (np. raz w roku) – poprzez model oceny dojrzałości architektonicznej.

Podczas takiej oceny zwykle analizuje się:

  • procesy architektoniczne,
  • produkty architektoniczne,
  • postawę organizacji wobec podejścia architektonicznego.

Warto zwrócić uwagę na dwa fakty:

  • Ocena praktyki architektonicznej nie jest pojęciem tożsamym z oceną (jakości) architektury korporacyjnej.
  • Ocena praktyki architektonicznej nie jest pojęciem tożsamym z oceną  gotowości organizacji do wprowadzenia architektury.

Oczywiście pojawiają się dyskusje, czy wysoka dojrzałość praktyki architektonicznej przekłada się (w wymierny sposób) na wyniki biznesowe organizacji. Po części na to pytanie odpowiadają wyniki badań przeprowadzonych na zlecenie firmy SAP w roku 2011. Wynika z nich, że organizacje przodujące w podejściu architektonicznym przeznaczają więcej środków na innowacyjne rozwiązania IT, a tym samym IT staje się dla nich źródłem przewagi konkurencyjnej na rynku  (por rysunek 1).

dojrzalosc_inwestycje

Rysunek 1.  Alokacja nakładów na innowacyjne rozwiązania IT Źródło: SAP, 2011.

Na koniec słowo ostrzeżenia przekazane przez badaczy z MIT. Potencjalne korzyści z wysokiej dojrzałości praktyki architektonicznej są możliwe, jeżeli podejście architektoniczne zostanie połączone z co najmniej następującymi praktykami:

  • zapewnieniem przejrzystości kosztów IT.
  • ścisłym połączeniem zarządzania portfelem projektów z architekturą.

Aby poznać przykładowe KPI dla praktyki architektonicznej oraz  dostępne na rynku modele oceny dojrzałości praktyki architektonicznej zapraszam do zapoznania się z kursem “Metody oceny jakości praktyki architektonicznej”, który dostępny jest w ramach Akademii Standardów IT (jeżeli nie posiadacie Państwo konta na platformie e-learningowej Akademii proponuję się zarejestrować). Poniżej przedstawiono cały zakres kursu:

  • Cele i zakres oceny jakości praktyki architektonicznej
  • Wykorzystanie KPI architektonicznych do oceny jakości praktyki architektonicznej
  • Modele dojrzałości praktyki architektonicznej w organizacji

Zapraszam do zapoznania się z opublikowanym materiałem. Mam nadzieję, że będzie on przydatny dla Państwa.