Czym jest architektura korporacyjna?

Prowadząc szkolenia, wykłady, bardzo często słyszę pytanie, jak należy rozumieć termin “architektura korporacyjna” (enterprise architecture).

Termin „architektura korporacyjna” w zależności od kontekstu posiada trzy różne znaczenia:

• znaczenie atrybutowe,
• znaczenie rzeczowe,
• znaczenie czynnościowe.

Ujęcia nie wykluczają się wzajemnie, są ze sobą silnie powiązane. Przy czym “korporacja” (ang. enterprise) definiowana jest jako zbiór organizacji, posiadających wspólny zbiór/zestaw celów i/lub wspólne raportowanie finansowe.

W przypadku administracji publicznej korporacją może być np.:

• na poziomie państwa: cała administracja publiczna;
• na poziomie rządowym: ministerstwo (ale może być departament w ministerstwie), urząd wojewódzki, urząd wojewódzki z jednostkami podległymi…
• na poziomie samorządowym: urząd miasta, urząd miasta z jednostkami podległymi, urząd powiatowy, urząd marszałkowski, …

W przypadku organizacji publicznych korporacją może być np.:

• grupa kapitałowa firm,
• jedna cała firma,
• oddział krajowy globalnej firmy (centrala + oddziały regionalne).

Jak wynika więc z powyższych przykładów pojęcie “korporacji” jest bardzo pojemne i za każdym razem trzeba dookreślać, jak powinno być ono rozumiane.

W ujęciu atrybutowym architektura korporacyjna jest to zbiór właściwości danej korporacji (włącznie ze strukturą), które stanowią o zdolności do realizacji jej misji (oznacza to, że każda korporacja posiada architekturę – przy czym może być ona uświadomiona bądź nie; może być także efektywna lub nie).

W znaczeniu rzeczowym architektura korporacyjna to formalny opis struktury i funkcji komponentów korporacji, wzajemnych powiązań pomiędzy tymi komponentami oraz pryncypiów i wytycznych zarządzających ich tworzeniem i rozwojem w czasie. Przy czym komponent korporacji definiowany jest jako dowolny element korporacji, który służy do jej konstruowania; mogą to być ludzie, procesy, fizyczne struktury jak również systemy informatyczne.

Wreszcie architektura korporacyjna może być rozumiana jako dyscyplina, praktyka albo działalność w obszarze definiowania, reprezentacji i zarządzania kluczowymi właściwościami korporacji. W tym ostatnim ujęciu tworzenie architektury korporacyjnej nie jest przedsięwzięciem informatycznym, ale złożonym zespołem działań z zakresu organizacji, zarządzania i informatyki. Dopiero takie podejście do opracowania architektury korporacyjnej zapewnia m. in.:

• zestrojenie realizacji strategii organizacji, procesów biznesowych i ich wsparcia przez systemy informatyczne,
• optymalizację alokacji zasobów (w tym zasobów finansowych) przeznaczonych na rozwój systemów informatycznych,
• możliwość szybszego podejmowania spójnych decyzji w zakresie rozwoju systemów informatycznych,
• efektywniejsze koordynowanie z perspektywy działań długoterminowych modyfikacji i rozbudowy poszczególnych systemów informatycznych,
• wielokrotne wykorzystanie już raz wdrożonych komponentów informatycznych,
• zapewnienie efektywnego przepływu informacji między poszczególnymi systemami.

Architektura korporacyjna zapewnia systemowe podejście do zarządzania rozwojem IT w organizacji. Dzięki temu zapobiega się zjawisku suboptymalizacji (polega ono na tym, że dane rozwiązanie informatyczne jest efektywne z punktu widzenia wydzielonej części organizacji, ale nie wspiera realizacji jej całościowych celów).